Kazıkbeli Yaylası Mazisini Arıyor

Kazıkbeli’nde tüfekler çatılır, mermiler yakılır, horonlar oynanırdı horon düzünde bir zamanlar.  Kürtün ustalarının yaptığı yapma tabancalar denenir, tutukluk yapmayan, en güzel tabancalar ustaları tarafından gururla taşınırdı bellerde bundan kırk yıl kadar önce. Yakılan mermiler dağlarla yankılanır, dağlar dile gelirdi.

Yaylalara çok az sayıdaki minibüslerle ya da kamyon sırtında yolculuk yapılırdı. Atın, itin ve silahın kutsal olduğu dönemlerde büyüdük yaylalarda. Herkesin en az bir ineği ya da camışı olduğu, kışlaktan (cenikten) yaylaya büyükbaş hayvanların da küçükbaş hayvanlar gibi yaya olarak götürüldüğü dönemlerde su içtik buz gibi pınarlardan yayla yollarında. Tirebolu’dan ya da Espiye’den veya Görele’den beş saatte Kazıkbeli Yaylası’na çıkıldığı günler artık anılarda kaldı. Benzinli minibüslerin Dokuz Dönüm, Şıhlı, Eymür, Boynuyoğun rampalarını çıkamadıkları; bazen arabaların insanları, kimi zaman da insanların arabaları taşıdığı yayla yolları artık nostalji oldu.

Her evde en az yüz küçükbaş  hayvan olurdu, öğlen olunca koyunlar sağılmak için meralarda toplanırdı. Saatlerce koyun sağma işi devam ederdi. En güzeli de sağım işi bitince kuzuların annelerine kavuşmasına izin verildiği sahne olurdu. Koyun sesi kuzu sesine karışır, her koyun kuzusunu sesinden tanıyarak bulurdu. Ortaya muhteşem bir manzara çıkardı. Koyun sütünden yapılan yoğurdun tadına da doyum olmazdı.

İnsanların kızlı-erkekli gruplar halinde eğlenerek, türküler söyleyerek, horun oynayarak yaylalara gittiği dönemleri artık kimse hatırlamıyor. Oysa Görele’den, Tirebolu’dan yaylacılar yaya olarak bir gün ya da iki günde gidilecek yayla yollarını eğlenceli hale getirmeyi bilmişlerdi. Yaylacılar yanlarına davul-zurna ve kemençelerini de alarak ata yaka yayla yollarına koyulurlardı. Otçu haftası da gruplar halinde horunlar oynayarak Kazıkbeli Yaylası’na inerler, gün boyu bu etkinlik yayla çimenlerinde devam ederdi. Bu kültür Katip Şadi’yi, Mehmet Sırrı Öztürk’ü Karadeniz’e baş tacı yaptı.

Tirebolu- Torul yolunun yapımı  başladığında daha çocuktum. İnsanlarımız bu yolu İran yolu olarak efsaneleştirerek anlatırlardı. Bu yol gerçekten de efsane oldu, yapımı 40 yılda ancak tamamlanabildi. Ama ne fayda! 1980’lerin ihtiyacına göre planlanan yol 2010’lu yılların ihtiyacını karşılamaktan artık çok uzak.

 Kazıkbeli’nde insandan çok atın olduğu, çimenlerinde yüzlerce atın otladığı, atların otomobil işlevi gördüğü zamanları gördük yaşanılası yaylalarda zorunlu olarak.

Türkçemizin en safını öğrendik yaylalarımızda annemizden, ninemizden. Kimi zaman soğuktan buyduk, kimi zaman sıcakta ımıdık. Bazen uykumuz geldi bir köşeye söykendik. Yorulmamak için  arkuru yolları tercih ettik. Yemeklerimizi aşganada pişirdik. Evimizin antresine hayat deyip hayat bulduk. Koyunlarımız sıcakta çoktu. Esük esince sığınacak yer aradık. Çimenlerde naylonlarla sıydık.  Kimi zaman esireyip delilikler yaptık. Arpa unundan kavut yapıp şerbetleyip zevkle yedik. Kırana çıkıp gelen var mı diye anlakladık. Çitlerimizi çaplama ile yaptık. Bahçelerimize sırık yerine çangal diktik. Çite bahçe anlamını verip, çit yerine çevirge çevirdik. Celebi sürülere ad olarak koyduk, celep denmesi gereken kişilere celepçi demeyi öğrendik. Çobanları sürülerin yanına yaptığımız turruklarda yatırdık.

Zaman geçti, devir değişti, ekonomik koşullar zorladı ve insanlarımız en çok övündükleri silah yapım işini bırakarak ekmek parası belasına gurbet ellerin yollarına düştüler. Hayvancılık yapan insan sayısı parmakla sayılacak kadar azaldı. Yayla çimenleri, üzerinde oyun oynayacak çocuklara hasret kaldı. Bir zamanlar yayla çimenlerinde onlarca genç olurdu, obalar arası maçlar yapılırdı. Şehir hayatı sunduğu imkanlarla yayla yaşamının neredeyse sonunu hazırladı. Gurbete gidenlerin büyük bir bölümü sılasını unuturcasına bir daha geri dönmediler, dönemediler. Onların çocukları doğup büyüdükleri yerleri memleket bellediler. Gençler gurbette kalınca haliyle yaylalar da emeklilere kaldı. Otçu göçleri bir iki yayla dışında unutuldu. Yaylalar sosyal ve sportif faaliyetler açısından çok zayıf kaldı ve cazibe merkezi olmaktan çok çok uzaklaştı. Sahildeki ilçeler yaylalarda şenlik yapılan yaz mevsiminde alternatif festivaller düzenleyince özellikle gençlerin yaylalara çıkması için bir sebep kalmadı.