Orman özelliğini yitirmiş ve kamuoyunda 2-B arazisi olarak bilinen Hazine arazilerinin satışını öngören kanun tasarısı, TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu'nda kabul edildi. ...
Komisyonda kabul edilen tasarıya göre, Orman Kanunu'nun 2. maddesinin A
fıkrasında tanımlanan, Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan ancak tarım
alanına dönüştürülmesinde yarar görülen 2-A alanları, devlet ormanları içinde
veya bitişiğinde bulunan köylerdekilerin yerleştirilmesi için halka devri ve
yararlandırılması amacıyla Orman Genel Müdürlüğünün; 2-B alanları ise Maliye
Bakanlığı'nın tasarrufuna geçecek. Bakanlar Kurulu, devlet ormanları
içinde ve bitişiğinde bulunan, yerinde kalkındırılmaları mümkün olmayan
köylülerin başvurusu üzerine veya bulundukları yerlerden orman rejimi bakımından
kaldırılmaları zorunlu bulunan köylerin halkının resen Orman Kanunu'nun 2-A
maddesi gereğince orman sınırları dışına çıkartılan alanlara, bunun olmaması
halinde diğer yerlere nakline karar verecek. Deprem, heyelan, sel gibi
doğal afete maruz kalan vatandaşlar ile baraj, gölet gibi devlet yatırımı
nedeniyle başka yerlere yerleştirilmeleri zorunlu olan orman içi veya
bitişiğindeki köylerde yaşayanların mağduriyetini gideren tasarı, köylülerin
alternatif alanlara nakli öngörülüyor. Buralarda yaşayan köy ve mahalle halkının
iskanı için ayrılan yerler, Bakanlar Kurulunca belirlenecek usul ve esaslara
göre Orman Genel Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkartılarak, tapuda Hazine
adına tescil edilecek. Bu alanlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın tasarrufuna
geçecek. Nakledilen orman köyleri halkına ait araziler, gerektiğinde
kamulaştırılacak, uygun olması halinde devlet ormanı olarak
ağaçlandırılacak.
-Yeniden orman olacak-
Maliye
Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü'nce 2-B alanlarından tekrar orman olarak
değerlendirilmesi teklif edilen yerleri Genel Müdürlüğe tahsis edecek.
Boşaltılan orman içindeki arazi, yapı ve tesis yerleri, Orman Genel Müdürlüğünce
devlet ormanı olarak ağaçlandırılacak. Yerinde kalkındırılması mümkün
olamayan devlet ormanları içinde veya bitişiğinde bulunan köy ve mahalle
halkının yerleşimi için Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılan, ancak
amacı doğrultusunda kullanılamayan 2-A alanları, verimsiz de olsa, başka
amaçlarla kullanılmaması için orman vasfıyla Hazine adına tescil
edilecek.
-Satış bedeli-
2-B alanlarında bulunan
taşınmazlar için, taşınmazların 31 Aralık 2011'den önce kullanıcısı veya
üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilen kişiler, bu taşınmazları satın
almak için 3 ay içinde idareye başvurabilecek, taşınmazların bedeli karşılığında
kendilerine doğrudan satılmasını isteyebilecek. Tasarı yürürlüğe girdiği
tarihten sonra düzenlenecek güncelleme listeleri veya kadastro tutanaklarına
göre oluşturulacak tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre, 31 Aralık 2011'den
önce kullanıcısı veya üzerindeki muhdesatın sahibi kişiler ise başvurularını 6
ay içinde yapabilecek. Hak sahiplerine doğrudan satılacak taşınmazların
satış bedeli, rayiç bedelin yüzde 50'si olacak. Başvuru sahipleri, satış
bedellerine mahsup edilmek üzere; belediye ve mücavir alan sınırları içinde olan
yerler için 2 bin lira, dışında olan yerler için bin lira başvuru bedeli
ödeyecek. Tasarı kanunlaşıp yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen
güncelleme listeleri veya kadastro tutanakları kapsamında kalan taşınmazların
satış işlemleri, 1 Mayıs 2010'dan itibaren tespit edilen rayiç bedeller
üzerinden yapılacak.
-Ödeme koşulları-
Satış
bedeli peşin veya taksitle ödenebilecek. Peşin satışlarda, yüzde 20 indirim
uygulanacak, bu bedel idarece yapılan yazılı tebligat tarihinden itibaren en geç
3 ay içinde ödenecek. Tebliğ edilen satış bedeline itiraz edilemeyecek,
dava açılamayacak. Taksitle satışlarda, satış bedelinin yüzde 10'u,
yapılan yazılı tebligat tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde, kalanı ise en
fazla 5 yılda 10 eşit taksitte faizsiz ödenecek. Satış bedelini
ödemeyenlerin, doğrudan satın alma hakları düşecek. Ancak taksitlerden ikisinin
vadesinde ödenmemesi yükümlülüklerin ihlali anlamına gelmeyecek, gecikme zammı
uygulanacak.
-Satılamayacak taşınmazlar-
Hak
sahiplerine doğrudan satılması gereken taşınmazlardan ağaçlandırılmak üzere
Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilen, kamu hizmetlerine ayrılan, özel kanunlar
gereğince değerlendirilmesi gereken, Maliye Bakanlığı'nca belirlenen, içme ve
kullanma suyu havzalarındaki maksimum su seviyesinden itibaren 300 metrelik bant
içerisinde kalan yerler, hak sahiplerine satılmayacak. Hak sahipleri, bu
taşınmazların yerine taşınmazın rayiç değerine eşdeğer, öncelikle aynı il
sınırları içerisinde bulunan 2-B alanlarında taşınmaz alabilecek. Orman
sınırı dışına çıkartılacak yerlerde bulunan ve Hazine adına orman sınırı dışına
çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2-B belirtmesi konulması gereken
taşınmazların, tapu kütüklerine 2-B belirtmesi konulmayacak, bunlar hakkında
dava açılmayacak. İlgililerine iade edilmesi gereken taşınmazlardan
orman olduğu iddiasıyla Orman Genel Müdürlüğünce açılan davalar sonucunda orman
niteliğiyle Hazine adına tescil edilen, fiilen orman niteliğinde olan, bu
nedenle dava açılması gereken veya ağaçlandırılmak üzere Orman Genel Müdürlüğüne
tahsis edilenler ile kamu hizmetlerine ayrılan, özel kanunlar gereğince
değerlendirilmesi gereken ya da Maliye Bakanlığı'nca belirlenen taşınmazlar
ilgililerine iade edilmeyecek. Bu taşınmazların yerine, idarece belirlenen rayiç
bedel ödenecek veya rayiç bedeline uygun taşınmaz verilecek.
-Proje alanlarının belirlenmesi-
2-B alanlarından, tasarı
kanunlaşıp yürürlüğe girdiği tarihten önce ve sonra kadastro tutanakları
kesinleşen veya güncelleme listeleri tescil edilen alanlarda, proje alanı
belirlemek isteyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ ile belediyelerce bu
alanın sınırları tespit edilecek. Proje alanı sınırı onaylanmak üzere
belediyeler tarafından valilikler aracılığıyla, TOKİ tarafından doğrudan Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı'na gönderilecek.
-Davalar-
2-A alanları için orman sınırları dışına çıkartma ile
orman sınırlandırması, tespit, tefrik ve tescil işlemlerine karşı yapılan
itirazlar ve açılan davalar, bu tasarıya göre yapılacak işlemleri durdurmayacak,
davalarda yürütmeyi durdurma ve tedbir kararı verilemeyecek. Bu yerlerde
hak iddia edenlerin açtıkları davalar, davacılar lehine sonuçlandığında, bu
taşınmazlar genel hükümlere göre kamulaştırılacak. Düzenlemeye göre
yapılacak işlemler sonuçlanıncaya kadar 2-B alanları hakkında Hazine tarafından
kişiler aleyhine açılması gereken davalar açılmayacak, açılan ve devam eden
davalar durdurulacak. Düzenlemenin uygulamasından elde edilen gelirlerin
yüzde 90'ınını geçmemek üzere Bakanlar Kurulu'nca belirlenen orana karşılık
kısmı, genel bütçede özel gelir, kalan kısmı ise gelir olarak
öngörülecek. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesinde afet riski
altındaki alanların dönüştürülmesinde kullanılmak üzere özel ödenek
öngörülecek. Nakledilecek orman köylülerine ait taşınmazların
kamulaştırılması, 2-A alanlarının ıslah, imar ve ihyası, iskanı, orman
köylülerinin kalkınmalarının desteklenmesi, 2-A ve 2-B alanlarının en az 2 katı
verimsiz orman alanlarının ıslahı ve yeni orman alanlarının tesisi için
kullanılmak üzere Orman Genel Müdürlüğü bütçesinde gerekli ödenek
aktarılacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca proje alanı olarak
belirlenen alanların değerlendirilmesinden elde edilen gelir, genel bütçeye
kaydedilecek.
-Askeri yasak bölgelerdeki
köylüler-
Tasarı üzerinde verilen bir önergenin kabul
edilmesiyle, askeri yasak bölgelerde kalan orman vasfını kaybeden arazi üzerinde
orman kadastrosunun en geç 6 ay içinde yapılmasına imkan tanındı. Bu yerlerin 31
Aralık 2011 tarihinden önceki kullanıcısı veya üzerindeki muhdesatın sahibi
olduğu kişiler, hak sahibi sayılacak. Bu kişiler, rayiç bedeli ödemeleri
halinde, kullandıkları taşınmazın rayiç değerine eşdeğer, öncelikle aynı il
sınırları içindeki 2-B alanlarındaki taşınmazı, hesaplanacak satış bedeli
karşılığı alabilecek. Önergenin gerekçesinde, orman köylüsünün 2-B
uygulamasına konu edilmesi gereken yerlerde haklarının görmezden gelindiği ifade
edilerek, ''Yapılan şikayetler üzerine 23. Dönem Dilekçe Komisyonu tarafından
yapılan inceleme sonucunda 2. derece askeri yasak bölgede bulunması nedeniyle
Muğla Büyükkarağaç Köyü'ndeki yerleşim alanlarında köylünün kullandığı alan daha
önce Orman İdaresinin işlemleriyle Milli Savunma Bakanlığı adına kesin izin
verilerek tahsis edildiği ve bu suretle de köylülerin yaklaşık 30 yılık süreçte
işgalci koruma düşürülerek mağdur edildiği anlaşılmıştır''
denildi.
-Hazineye ait tarım arazileri-
Hazineye
Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılarak, Hazine
taşınmazlarının paydaşlarına, kiracılarına ve kullanıcılarına satış işlemleri de
bu tasarı kapsamında değerlendirilecek. Hazineye ait tarım arazilerini;
31 Aralık 2011 tarih itibariyle en az 3 yıldan beri tarımsal amaçla kiralayan,
kira sözleşmesi devam eden veya bu arazileri aynı süreyle tarımsal amaçla
kullanan ya da paydaşlarından; bu arazileri bedeli karşılığında doğrudan satın
almak için idareye başvuranlar, hak sahibi sayılacak. Verilen bir
önergenin kubel edilmesi üzerine, doğrudan hak sahiplerine satılacak Hazineye
ait tarım arazilerinin satış bedeli, rayiç bedelin yüzde 70'inden yüzde 50'ye
indirildi. Kamu hizmetine tahsis edilen, belediye ve mücavir alan
sınırları içinde bulunan yerler, belediye ve mücavir alan sınırları dışında
olmakla birlikte kamu kurum ve kuruluşlarının hazırladıkları planlarda tarım
dışı kullanıma ayrılmış alanlar, hak sahiplerine satılamayacak.
Denizlerde kıyı kenar çizgisine 5 bin metre, tabii ve suni göllerde kıyı kenar
çizgisine 500 metreden az mesafede bulunan alanlar ile içme suyu amaçlı
barajların koruma alanları içinde kalan yerler, satış tarihi itibariyle arazi
toplulaştırılması yapılacak yerler ile diğer sebeplerle satılamayacağı Maliye
Bakanlığınca belirlenecek Hazineye ait tarım arazilerin satışı
yapılamayacak.
-Devlet üniversitelerine orman alanlarında tesis
kurma imkanı-
Tasarı üzerinde verilen bir başka önergeyle de
vakıf üniversiteleri hariç, yükseköğretim kurumlarının, orman alanlarında eğitim
ve araştırma amaçlı tesisleri, bedeli karşılığında yapmalarına imkan tanındı.
Ayrıca izin verilen bu alan içinde, yurt da inşa edilebilecek. Bu
tesislerin özel ormanlarda yapılmak istenmesi halinde Orman ve Su İşleri
Bakanlığı izin verebilecek. Bu binaların taban alanlarının toplamı, özel orman
alanının yüzde 15'ini geçemeyecek. Kulanım bedeli, süresi, yapılan bina ve
tesislerin devri, genel hükümlere uygun olarak taraflarca tespit
edilecek.
-Yaylalara düzenleme-
Tasarıda
üzerinde verilen önergelerle, yaylacılara yönelik değişiklikler de yapıldı. Buna
göre, devlet ormanlarında 31 Aralık 2011 tarihinden önce toplu yerleşimin
bulunduğu yaylak ve otlak olarak kullanılan alanlar içindeki yerler ile yılın
belirli dönemlerinde geleneksel yaylacılık amacıyla yerleşim yeri olarak
kullanılan alanlar, Orman Genel Müdürlüğü'nce tespit edilecek. Bu alanlardan
uygun görülenler, Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın teklifi üzerine Bakanlar
Kurulu kararıyla yayla alanı ilan edilecek. İlan edilen yayla
alanlarında 31 Aralık 2011 tarihinden önce yapılmış, hakkında müsadere kararı
bulunanlar da dahil her türlü bina, tesis mevcut haliyle, vaziyet planında
gösterilerek Orman Genel Müdürlüğü sabit kıymetine alınacak. Yayla alanlarında
bulunan bina ve tesisler, orman idaresince işletilecek, işlettirilebilecek veya
kiraya verilebilecek. Gelir, Orman Genel Müdürlüğü döner sermayesine
kaydedilecek. Kullanıcısı tespit edilen bina ve tesisler, vaziyet
planına göre kullanıcısına, tespit tarihinden itibaren 1 yıl içinde talebi
halinde rayiç bedel üzerinden Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre kiraya
verilebilecek. Kullanıcıları tarafından kiralanmayan bina ve tesisler,
yıkılacak. Tapuda kişiler adına kayıtlıyken, orman sınırları içerisinde
kaldığı için tapuları iptal edilen yerler üzerinde bulunan ve 31 Aralık 2011
tarihinden önce müsaderelerine karar verilen, Orman Genel Müdürlüğü sabit
kıymetlerine alınan tesislerden Türk Ticaret Kanunu kapsamında fabrika veya
ticarethane niteliğindeki tesisler, öncelikle kullanıcılarına olmak üzere 29
yıla kadar kiraya verilebilecek.
-Bakan karşı
çıktı-
Tasarının görüşmelerinde iktidar ve muhalefet
milletvekillerince doğrudan hak sahiplerine satılacak Hazineye ait tarım
arazilerinin satış bedelinin, rayiç bedelin yüzde 70'inden yüzde 50'ye
indirilmesine ilişkin ortak önerge verildi. Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel
Eroğlu, yüzde 50'ye düşürülmesinin haksızlık yaratacağını, bu arazilerin
Maliye'ye ait olduğunu belirterek, ''Neredeyse üzerine para vereceğiz'' dedi.
Önerge, Eroğlu'nun karşı çıkmasına rağmen kabul edildi. Bakan Eroğlu,
devlet üniversitelerinin orman alanlarında tesis kurmasına ilişkin önerge
hakkında konuşurken, bütün dünyada, üniversitelerin çoğunun orman içinde
bulunduğunu anlattı. Eroğlu, ''Burada amaç şu; Bursa'yı gördüm, ovaya üniversite
yapmak cinayettir. Bozuk orman alanı vardı, ovayı tahrip edeceğine, bozuk orman
alanına sadece kamu üniversitelerine vermek... Üç üniversitenin sorunu var''
dedi.