Engin ÖZTÜRK (ÖZEL HABER)
DİYARBAKIR – AK Parti Siyaset Akademisi programında konuşan Aksaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Arzu Yüksel, son yılların en büyük sorunlarından biri olan madde ve madde bağımlılığı konusun üzerinde durdu.
YOĞUN İLGİ DEVAM EDİYOR
Ak Parti Siyaset Akademisi Diyarbakır’da katılımcıların yoğun ilgisiyle devam ediyor. 8 hafta sürecek olan siyaset akademisini katılımcıların siyasete bakış açısını değiştirip, bu alana bir kalite kazandıracağı ifade ediliyor.
KAYA, AKADEMİNİN ÖNEMİNİ ANLATTI
Koordinatörlüğünü Eyüphan Kaya’nın yaptığı Ak Parti Siyaset Akademisinde açılış konuşmasını yapan Koordinatör Kaya, akademinin amaç ve gayelerinden söz etti.
“20 YIL BU MELANET SİGARAYI İÇTİM”
Dersin konusu Madde Bağımlılığı’yla ilgili derse katkı adına kısa bir konuşma yapan Kaya; “Muhterem hazirun katkı olsun diye söylüyorum. Ben 20 yıl bu melanet sigarayı içtim ve 7 yıldır bırakmışım zaman zaman aklıma gelmesine rağmen tek bir tane içmiyorum, Bir ara muhterem hocam gibi bazı akademisyenleri dinlemiştim. Marlboru'nun sahibi, türün dünyasının patronu Moris, Rambo’ya filminde beş sigara içme karşılığında 500 bin dolar vermiş, Bir ara eski Adalet bakanlarımızdan “Biri ben sigaranın kanser yapacağına inanmıyorum” demiş, sonradan bakılmış ki birçok akrabası Moris’in fabrikalarında çalışıyor, gerisini siz düşünün” dedi. Kaya’nın daha sonra dersi, Aksaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Pskiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Arzu Yüksel’e bıraktı.
YRD. DOÇ. DR. ARZU YÜKSEL
Ak Parti’nin 17. dönem Siyaset Akademisi Diyarbakır’da yoğun katılımla sürüyor. Akademide sekizinci haftanın on beşinci dersinde, madde bağımlılığı üzerinde duruldu. Dersi, Aksaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Arzu Yüksel, sohbet havasında verdi.
DOĞRU ZANNEDİLEN YANLIŞLAR
“Bir gencin madde kullanım davranışı nasıl anlaşılabildiği, Sağlıkla ilgili gözlenebilir durumları, Kişisel alışkanlıklar ya da eylemleri, Davranışsal durumla ilgili gözlenebilen değişimleri, Okul, ev yaşamı ve sosyal çevreyle ilgili gözlenebilecek durumları ile bağımlılığın olumsuz sonuçlarını, insanın dengesini bozan maddeleri, tütün ve tütün mamullerini anlatan Dr. Yüksel, Sigara ile ilgili yanlış bilinenleri, Sigaranın sebep olduğu hastalıkları, Alkole bağlı zararlı sonuçları, bağımlılık yapan maddelerle ilgili doğru zannedilen yanlışları aktardı.
MADDE BAĞIMLILIĞI
Diyarbakır İl Başkanlığı binasında gerçekleşen AK Parti Siyaset Akademisinde Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Arzu Yüksel, partililere ve vatandaşlara Madde Bağımlılığı’nın getirdi zararlar, sağlıkla ilgili görülebilecek etkilerini anlattı.
BAĞIMLI OLMA, ÖZGÖR OL!
“Bağımlı olma özgür ol” diyen Yrd. Doç. Dr. Yüksel, “Madde; kötüye kullanım ve bağımlılığa yol açabilecek, değişik yollarla alınabilen, duygu durum, algılama, biliş ve diğer beyin işlevlerinde değişikliklere neden olan her türlü kimyasal ‘madde’ olarak tanımlanmıştır. Bağımlılık; kullanılan maddenin sürekli olarak alınan dozunda istenilen etkinin sağlanamaması nedeniyle maddenin dozunun giderek artırılması ya da daha uzun zaman kullanılmasıdır. Madde bağımlılığı: Vücudun bir ya da birden çok işlevini olumsuz etkileyen maddelerin kullanılması ve bundan zarar görüldüğü halde bırakılmamasıdır.
Tolerans: Bireyin istediği etkiyi hissedebilmek için maddeyi giderek daha yüksek dozlarda alması, yüksek dozlara dayanma gücünün artmasıdır” dedi
BAĞIMLILIK YAPAN MADDELERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ
Bağımlı olmamaya dikkat edilmesi gerektiğini anlatan Yüksel, bağımlılık yapan maddelerin ortak özellikleriyle ilgili olarak da şunları söyledi:
“Keyif vericilik, sürekli madde arama davranışına yönelme, keyif verici etkinin aynı dozda azalması, dozun arttırılarak keyfin sağlanması, suça yönelimi artırma, yoksunluk belirtilerine neden olma, zararlı maddelere alışma nedenleri. Ailede madde kullanan bireylerin varlığı, Gelir düzeyi düşük bir bölgede yaşamak, işsizlik, evdeki yaşam koşullarının uygun olmaması, suç oranının yüksek olması, yoksulluk, çocuk istismarı ve ihmalinin olması. Aile içi stresin fazla olması, aile içi şiddet, düşük eğitim düzeyine sahip ebeveynler, parçalanmış, boşanmış aileler. Ebeveynlerden birinin kaybı, baskıcı ve ilgisiz aile ya da aşırı koruyucu, kollayıcı aile, aile içinde gencin özdeşim kurabileceği bir bireyin olmaması. Fiziksel ya da ruhsal hastalıklar, öğrenme güçlükleri, duygularını ifade etmekte güçlük, aşırı duyarlılık, stresle başa çıkma yetisinin düşük olması, ilişki kurmakta zorluk. Düşük kendine güven, aşırı tepkisellik, kendisini kontrol etmekte güçlük, okul başarısızlığı,
MADDE BAĞIMLILIĞIN BELİRTİLERİ
Problemleri inkar etme, mantığa bürüme, madde kullanımını önemsememe, başkalarını suçlama, tedirginlik, dürtü kontrolsüzlüğü, kızgınlık, öfke, suçluluk, olaylara bakış açısında daralma, etkisiz baş etme yöntemleri, kişiler arası ilişkilerde bozulma, uyku bozukluğu, yetersiz beslenme.
BİR GENCİN MADDE KULLANIM DAVRANIŞI NASIL ANLAŞILABİLİR?
Kişisel görünüm, dağınık bir görünüm ve yetersiz kişisel bakım, Temizliğe özen göstermeme ve dikkat etmeme, kırmızı ya da kızarmış yanaklar, gözler ve yüz, parmaklarda ya da dudaklarda is ya da yanıklar (eklemlerden aşağıya yanma), kol ya da bacaklarında çeşitli izlerin varlığı (ya da bu izleri gizlemek için sıcak havada bile uzun kollu kıyafetlerle dolaşma).
SAĞLIKLA İLGİLİ GÖZLENEBİLİR DURUMLAR
Burun kanaması ve burun-ağız içerisinde hastalık dışı yaralar, soğuk algınlığı ve alerjiye bağlı olmayan burun akıntısı, nedensiz olarak sık hastalanma durumu, mide bulantısı ve kusmalar, dudakların aşırı bir şekilde kuruması ya da ıslak görünme durumu.
KİŞİSEL ALIŞKANLIKLAR YA DA EYLEMLER
Dişleri sıkma, giysilerde ya da nefesinde sigara kokusu ya da alışılmamış kokuların varlığı, kötü kokuyu ortadan kaldırabilecek mahiyette nane şekeri ya da sakız gibi ürünlerin yoğun kullanımı, ailenin kontrolü dışında sıklıkla eve geç gelme ve evden erken çıkma, nakit parayı hızlı bir şekilde tüketme davranışı,
DAVRANIŞSAL DURUMLA İLGİLİ GÖZLENEBİLEN DEĞİŞİMLER
Aile bireyleri ve arkadaşlar arası ilişkilerde olumsuz süreçli değişimler, duygusal durumunda değişiklikler ve duygusal istikrarsızlıklar, anlamsız gülme ya da ağlama davranışları, gürültülü, kötü davranışlar, koordinasyon bozuklukları gibi dengede kalamama, tökezleme davranışları, genellikle içine kapanık, sessiz, çekingen, yorgun gözükme ve uyuşuk yapıda olma
OKULLA İLGİLİ GÖZLENEBİLECEK DURUMLAR
Okuldan nedensiz olarak sıklıkla kaçma davranışı, ders dışı etkinliklere, sosyal ve kültürel aktivitelere karşı ilgisiz kalma, okul ile ilgili sorumluluklarını yerine getirememe, ders notlarında beklenmeyen ani düşüş.
EV YAŞAMI VE SOSYAL ÇEVREYLE İLGİLİ DURUMLAR
Evde bulunan ecza dolabındaki ya da aile bireylerinin kullandığı ilaçların hızlı bir şekilde azalması, evde bulunan değerli eşyaların kaybolması.
BAĞIMLILIĞIN OLUMSUZ SONUÇLAR
Trafik kazalarına ve ölümlere, doğum anomalilerine, fizyolojik hastalıklara, şiddete, suç işlemeye, intiharlar, ailelerin parçalanmasına ve iş kayıplarına neden olmaktadır.
İNSANIN DENGESİNİ BOZAN MADDELER
Alkol, Kafein, Esrar, Hallüsinojenler (fensiklidin ve diğerleri),İnhalanlar, Opioidler, Sedatif hipnotik ve anksiyolitik etkili ilaçlar, Stimülanlar (Amfetamin, kokain ve diğerleri), Nikotin (Sigara ve türevler) Diğer bilinmeyen maddeler şeklinde sınıflandırılmaktadır.
TÜTÜN ZEHİRLİ BİR BİTKİDİR
Tütün zehirli bir bitkidir. İster elde ister fabrikada işlensin bu zararlı özelliklerinden kurtulamamaktadır. Günde 300 insan sigaradan ölüyor. Her yıl 4 milyon ölüm sigara nedeniyledir. Böyle giderse 2020’de her üç erişkinden birinin ölümü sigaradan olacaktır.
SİGARA İLE İLGİLİ YANLIŞ BİLİNENLER
Sigara insanı sakinleştirmez. Sigara ruh sağlığımızı olumsuz etkiler. “Sigara sorunları unutturur.” Yanlış!
Sigara yeni sorunlar ekler. “Sigara zayıflatır.” Yanlış! Sigara kişinin çirkinleşmesine ve kötü kokmasına neden olur. “Sigara dumanını içime çekmiyorum, bana bir zararı yok.” Yanlış! İçe çekilmeyen sigara dumanı da hastalıklara neden olmaktadır. “Hafif (light) sigara daha az zararlı.” Yanlış! Nikotin oranı aynıdır
SİGARANIN SEBEP OLDUĞU HASTALIKLAR
SiS, Sigara ve kanser. Avrupa genelindeki 51 ülkede 1.2 milyon, dünya genelindeki 4.9 milyon insan her yıl sigaradan ölmektedir. Ülkemizde ise en az 70 bin kişiyi öldürdüğü hesaplanmaktadır. Akciğer kanseri, dünyada kanser ölümleri arasında birinci sırada yer almaktadır. Sigara içenlerin kanserden ölüm oranı, içmeyenlerinkine göre 15 ile 25 kat fazladır. Bir evin içinde sigara içiliyorsa; Çocuklar ortalama günde 5 sigara içmiş olmakta, bebekler hastaneye 3 kat daha fazla başvurmakta, Ani bebek ölümü riski 2.5 kat artmakta, bebeklerde kolik tarzı karın ağrısı 2 kat artmakta, çocuklarda astım ve solunumsal enfeksiyon riski 2 kat artmakta, çocuklarda akciğer kanseri, kronik bronşit sıklığı artmakta, eşi sigara içen kadınlarda akciğer kanserinden ölüm oranı 2-3 kat artmaktadır.
ALKOLE BAĞLI ZARARLI SONUÇLAR
Sağlık kaybı, Kaza ve yaralanmalar, şiddet uygulama ya da şiddete maruz kalma, cinayet, intihar, psikiyatrik sorunlar, sosyal ve ailevi sorunlar, işgücü kaybı, yasal sorunlar.
DOĞRU ZANNEDİLEN YANLIŞLAR
Bağımlılık yapan maddelerle ilgili doğru zannedilen yanlışlar. Benim iradem güçlüdür, ben bağımlı olmam.
Ben kendimi kontrol edebilirim. Madde kullanımı arkadaşlık ilişkilerini arttırır. Bağımlılık yapıcı madde kullanmak insanın sosyal çevresinin genişlemesine yardımcı olur. Herkes kullanıyor, bir şey olmuyor. Bir kere kullanmaktan bir şey çıkmaz. Ara sıra kullanmakla bir şey olmaz. Sadece zayıf insanlar bağımlı olur.
Madde, sadece kullanan kişiye zarar verir. Ottur, zararı yoktur. Bu nedenle bağımlılık da yapmaz. Tüm bağımlılar hapsedilmelidir.
MADDE KULLANIMINI TEKLİF EDENLERE ‘HAYIR’ DEMESİNİ BİLMEK
Madde kullanımını teklif edenlere ‘Hayır’ demesini bilmek; Hayır, teşekkür ederim. Hayır, bana göre değil.
Hayır, dostum, sağ ol. Ben böyle iyiyim. Eğer anne babam bu durumda görse gerçekten çok üzülürdü. İnsanda yaptığı etkiyi sevmem. Hayır, sağlıklı kalmak için çabalıyorum. Ben bir sporcuyum, böyle şeyler yapamam. Hayır, teşekkürler, ben eve gitmeliyim. Hayır, ben okula gidiyorum. Bunu riske atmak istemem. Yapamam. Ben işin kolayına kaçamam.
BAĞIMLILIKTAN KORUNMAK;
En iyisi hiç başlamamaktır. Alkole başlangıç yaşı düştükçe bağımlılık riski artar. Alkolün miktarı arttıkça zararları ve bağımlılık riski artar. Alkol ya da sigara kullanmak bir kahramanlık ya da büyüme göstergesi değildir. Sizi sigara ve alkole teşvik eden ya da içmediğiniz için alay eden kişi dostunuz olamaz.
BİRAZ DÜŞÜNELİM!!!
Sigara ve alkol tüketimi üçüncü dünya ülkelerinde gittikçe artmaktadır. Ülkemizde sigara ve alkol tüketimi küçük yaşlara inmiştir. Madde ile tanışma yaşı da oldukça düşmüştür.
SEBEBİ SİZCE NE OLABİLİR?
Gençliğimiz geleceğimizdir, sağlıksız bir gençlik kimin yararına olur? Ülkemizin ve dünyanın ruhsal olarak sağlıklı insanlara ihtiyacı var.
Madde bağımlısı tedavisinin genel ilkeleri; Koruma ve önleme, Danışma hizmetleri, Tıbbi tedavi (detoks, idame), Sağlık Bakanlığı-AMATEM’ler (Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi), Üniversitelere bağlı Bağımlılık Merkezleri, Özel Bağımlılık Merkezleri, Rehabilitasyon (Tıbbi-Sosyal)
BAĞIMLILIK TEDAVİSİ
Kişinin kendini tanıması anlaması ve değerlendirme yetisinin kazandırılması. Madde kullanımına iten sebepleri araştırma ve bu etkenlerin ortadan kaldırılmaya çalışılması. Söz konusu maddelerin kendinde yarattığı etkileri tanıması. Tekrar kullanmaya başlamasının engellenmesi için gerekli bilgi ve yetilerin kazandırılması. İnsanlarla ilişki kurmaya başlamasının sağlanması ve bu konuda cesaretlendirilmesi. Dış dünyaya kendisini hazırlaması. Baş etme becerilerini geliştirme. Burada ve şimdi yaşanan sorunlara odaklanma. Gerçekçi ulaşılabilir somut hedefler belirleme. Duygu ve düşüncelerini ifade edebilmesi. Aile ve çevre ile olan ilişkilerinin yeniden düzenlenmesi. Kimyasal bir ilaç almadan da stresle baş edebileceğini öğrenmesi davranışlarının sorumluluğunu alabilmesi.
İNTERNET BAĞIMLILIĞININ ZARARLARI
Obezite, Postür değişiklikleri, İnaktivite, Bel- omuz- bilek sorunları, Göz bozuklukları, Uyku bozuklukları, aile içi ilişkilerde bozulma, bağımlılıkla ilgili bir şikayetinin varsa alo 171’i arayabilirsiniz, haberiniz olsun”
