YAŞLI FINDIK BAHÇELERİNİN GENÇLEŞTİRİLMESİ İÇİN HANGİ TEŞVİK VE DESTEKLER SAĞLANACAK

Cumhuriyet Halk Partisi Giresun Milletvekili Selahattin Karaahmetoğlu 18-19 Aralık tarihlerinde Trabzon’da gerçekleştirilen Fındık Çalıştayında tartışılan ve sonuç bildirgesinde yer alan hususlara ilişkin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker’in yanıtlaması için 7 Ocak 2014’de TBMM Başkanlığına soru önergesi verdi. Bakanlık Müsteşarı ve Genel Müdürünün Doğu Karadeniz’de yaşlı bahçeler konusunda görüşlerinden duyduğu memnuniyeti dile getiren Karaahmetoğlu bu bölgede yaşlı fındık bahçelerinin yenilenmesine dönük ne gibi destek sağlanacağını sordu. Karahmetoğlu Fındık ürünü ve üreticisinin sorunlarına ilişkin Meclis Araştırma Önergesinin AKP oyları ile reddedildiğini de hatırlatarak Bakan’a sorular yöneltti.

DOĞU KARADENİZ'DE FINDIK DİKİMİNİN TEŞVİK EDİLMESİ YÖNÜNDE BİR STRATEJİ SÖZ KONUSU MU

Selahattin Karaahmetoğlu iki yıl önce verdiği soru önergesinde de yaşlı bahçelere ilişkin konuyu gündeme getirdiğini fakat Bakan’ın bu soruya yeterli yanıt vermediğini hatırlatarak şu soruları yöneltti:

18-19 Aralık 2013 tarihlerinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından Trabzon ilinde Fındık Çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Çalıştay sonucunda kimi kararlar alınmış olup, bu kapsamda Giresun, Ordu ve Trabzon illerinde ekonomik ömrünü doldurmuş fındık bahçelerinin yeni çeşit ve modern dikim sistemleriyle ‘yenileme projeleri’ hazırlanması gereği vurgulanmıştır. Fındık üretimimizin % 60’ının gerçekleştirildiği bu illerimizde yaşlı bahçelerin yenilenmesine dönük çalışmalar yürütüleceği Bakanlığınız Müsteşarı ve Genel Müdürünce de dile getirilmiştir. Bu sorunları gündeme getirmek üzere, Fındık Ürünü ve üreticinin sorunlarının araştırılması için verdiğim Meclis Araştırması Önergesi, parti grubumuzun önerisi olarak TBMM Genel Kurulunda 5 Kasım 2013 tarihinde görüşülmüş fakat AKP oyları ile reddedilmiştir. 3 Mayıs 2012 tarihli sözlü soru önergemizin, yaşlı fındık bahçeleri sorununa ilişkin kısmına ise yeterli yanıt verilmemiştir. Bu kapsamda:

1.       Çalıştay sonuç bildirgesinde, 2844 sayılı Fındık Dikim Alanlarının Belirlenmesi Kanunu ve ilgili yönetmenliklerin uygulanması konusunda gerekli hassasiyetin gösterilmesine vurgu yapılmıştır. Hükümetin uyguladığı fındık stratejisi kapsamında, fındık dikim alanlarının daraltılması yönünde yürütülen çalışmaların neticeleri nedir? 2009 yılından bu güne, bu yönde uygulanan destek ve teşvikler hangi sonuçları doğurmuş, uygulama süresince dikim alanlarında değişiklik bölgeler ve iller itibarıyla ne şekilde gerçekleşmiştir?

2.       Çalıştayda dile getirilmesinden memnuniyet duyduğumuz Doğu Karadenizde, gerek erozyonu önlemek için, gerekse arazi yapısı nedeniyle, yerine konulabilecek gelir getirici başka bir alternatifi olmayan fındığın, dikiminin yaygınlaştırması, teşvik edilmesi yönünde yeni bir strateji söz konusu mudur? Bu kapsamda Bakanlığınızca hangi çalışmalar yürütülmektedir? Bu hususta üreticimize teşvik edici hangi destekleri sağlamayı düşünüyorsunuz? Küresel ısınmanın beraberinde, ideal üretim sahalarının sahil seviyesinden üst rakımlara değişeceği uzmanlarca dile getirilmektedir. Doğu Karadeniz’de yüksek rakımlarda fındık dikimi ve üretiminin teşvik edilmesi de gündeminizde midir?

3.       Giresun, Ordu ve Trabzon illerinde fındık üretim miktarı ve ürün kalitesi yönünden son 10 yıllık değişimler ne şekildedir? Dünyanın en kaliteli fındığının üretildiği Giresun İli ve Ordu, Trabzon illerinin yaşlı bahçelerinin gençleştirilmesi, fındıkta ürün kalitesinin, verimin korunması ve artırılmasına yönelik, üreticiyi teşvik ve destekleme projesi ne zaman hayata geçirilecek ve bu kapsamda üreticimize hangi destekler sağlanacaktır?

4.       26-27 Aralık tarihlerinde Giresun Ticaret Borsası ve Keşap Üreticiler Birliği Fındıkta İyi Tarım Uygulamaları ve İzlenebilirlilik çalıştayı gerçekleştirmiştir. Fındıkta iyi tarım uygulamaları ve organik tarım uygulamalarının yaygınlaştırılmasına dönük başarılı örnek teşkil edecek bu etkinliklerin takip edilmesi, yaygınlaştırılması, buralarda alınan kararların desteklenmesi ve uygulanması konusunda ne düşünüyorsunuz? Bakanlığınız  fındıkta iyi tarım, organik tarım uygulamalarına hangi destekleri sağlayacaktır?

FINDIK STRATEJİSİ VE GİRESUNDA UYGULAMANIN SONUÇLARI

Selahattin Karaahmetoğlu’nun 8 Mart 2012 ve 2 Mayıs 2012 tarihlerinde benzer konuarda sözlü yanıtlanması için verdiği 3 soru önergesine  Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker tarafından TBMM Genel Kurulunda ancak 19 Kasım 2013 tarihinde cevap vermişti. Bakan Mehdi Eker fındık dikim alanlarına yönelik teşvik ve çalışmaların sonuçları, yaşlı bahçeler, doğrudan gelir desteği ödemelerine, Giresunlu üreticilere ne kadar ödeme yapıldığına ilişkin sorulara yanıtlar vermişti. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker bu yönde yapılan çalışma ve ödemeleri şu şekilde ifade etmişti:

“Sayın Karaahmetoğlu'nun yeni fındık stratejisine yönelik çalışmalar ve bunların sonuçlarına ilişkin sorularıyla ilgili olarak; yeni fındık stratejisi 2011/1424 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla fındık üretimine izin verilen 14 il ve 105 ilçede uygulanmıştır. Bakanlığımızca, 2009-2012 yılları arasında fındık üreticilerine dekar başına 150 TL olmak üzere üç yılda toplam 450 TL dekar başına alan bazlı gelir desteği ödenmiştir. Ayrıca, fındık üretiminden vazgeçip alternatif ürüne geçen üreticilere de üç yılda toplam 600 TL dekar başına destek sağlanmıştır. Gelir desteği uygulaması kapsamında toplam 2,8 milyar TL, alternatif ürün desteği ve fındık söküm tazminatı kapsamında toplam 3,4 milyon TL destek ödemesi yapılmış, Giresun'da ise ruhsatlı alanlarda fındık üretimi yapan üreticilerimize gelir desteği kapsamında toplam 590 milyon TL ödeme yapılmıştır. Fındıkta alan bazlı gelir desteği uygulamasına 2013/4245 no.lu Bakanlar Kurulu kararıyla 2012-2014 yılları arasında üç yıl süreyle devam edilecektir. Bu kapsamda ruhsatlı alanlarda fındık yetiştirenlere 2012 yılı ürünü için 150 TL, 2013 yılı ürünü için 160 TL, 2014 yılı ürünü için 170 TL alan bazlı gelir desteği verilecektir. Fındık üretimimiz 2011 yılında 430 bin ton iken, 2012 yılında yüzde 53 oranında artışla 660 bin ton olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılı 2'nci tahmin rakamlarına göre de bu üretim 549 bin ton beklenmektedir. Ülkemizin fındık üretiminin yüzde 12 ila 15'i Giresun ilinde üretilmektedir. Tüm fındık üreten illerimizde olduğu gibi Giresun ilinde de yıllar itibarıyla iklim şartlarına bağlı olarak rekoltede değişimler olabilmektedir. Bakanlığımızca fındıkta depolama şartlarının iyileştirilmesine yönelik olarak üreticilerimizi bilgilendirmekte, eğitim ve yayım çalışmaları yürütülmektedir. Ayrıca, fındıkta lisanslı depoculuk çalışmaları kapsamında 2012 yılında Ünye'de 25 bin ton ve Düzce'de 10 bin kapasiteli depolar için lisans alınarak fındığa yönelik faaliyete başlanmıştır. 2013 yılı ekim ayı sonu itibarıyla toplam 787 ton kabuklu fındık muhafaza altına alınmıştır. Bakanlığımız Giresun İl Müdürlüğü ve Giresun Fındık Araştırma Enstitüsü tarafından fındık ürününde verim ve kaliteyi artırmaya yönelik eğitim, yayım, seleksiyon, toprak ve yaprak analizi, hastalık ve zararlılarla mücadele gibi konularda projeler ve çalışmalar yürütülmektedir.”