TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ  BAŞKANLIĞINA

        Şebinkarahisar Adıyla Bir İl Kurulması Hakkında kanun teklifim ve gerekçesi ilişikte sunulmuştur.

     Gereğini saygılarımla arz ederim.

               Şebinkarahisar, Alucra, Çamoluk, Suşehri, Akıncılar, Gölova, Koyulhisar, Şiran Doğu Karadeniz Dağlarının orta bölümünde Yeşilırmak'ın kolu olan Kelkit Çayı vadisinde bulunan ilçelerimizdir. Şebinkarahisar, Alucra ve Çamoluk Giresun İline bağlı, Suşehri, Akıncılar, Gölova ve Koyulhisar ilçeleri Sivas iline bağlı, Şiran ilçesi Gümüşhane iline bağlı ilçelerimizdir. Şebinkarahisar’ın denize olan yüksekliği 1352 metre olup bağlı bulunduğu Giresun İline uzaklığı da 110 km' dir. Alucra’nın denize yüksekliği 1460 metre, bağlı bulunduğu Giresun iline 150 km uzaklıktadır. Çamoluk ilçesi denizden 1110 metre yüksekte olup yine Giresun İline 148 km mesafededir. Suşehri ilçesinin denizden yüksekliği 950 metre olup idari olarak bağlı bulunduğu Sivas iline 143 km uzaktadır. Akıncılar 975 metre yükseklikte ve Sivas’a 152 km mesafededir. Gölova ilçesi ise denizden yaklaşık 1300 metre yüksekte yer almakta ve Sivas iline yaklaşık 190 km mesafededir. Koyulhisar ilçesi denizden 1180 metre yükseklikte ve yine Sivas ilimize 180 km uzaklıktadır. Şiran denizden 1412 metre yüksekte ve Gümüşhane ilimize 101 km mesafededir. İlçelerimizin bağlı oldukları şehirlere uzaklıkları ve kış mevsiminde yolların yetersizliği sebebiyle il merkezleri ile ilişkileri resmi işler dışında çok azdır. Bu ilçeler, Giresun'a 2 bin 200 rakımlı Eğribel geçidi, Sivas'a 1925 rakımlı Karabayır geçidi ile bağlandığından kış aylarında illeri ile bağlantıları çok sıkıntılı olup çoğu zaman ulaşım sağlanamamaktadır.

             Bu ilçe ve beldelerimiz, Doğu Karadeniz dağ sırasının güneyinde yer almakta birbirinin aynı iklim kuşağına sahip bitki örtüsü, tarımsal özellikleri, sosyo kültürel yapıları ortaktır. Ayrıca doğu Karadeniz iklim kuşağı ile iç Anadolu iklim kuşağı arasında bir geçiş iklim kuşağına sahiptir. Bu ilçelerimizin, yani Kelkit vadisi diye tanımladığımız vadideki tüm ilçelerimizin sorunları, yaşam koşulları, kültürü, iklimi, idari olarak bağlı bulundukları illeri farklı olmakla birlikte birbirleri ile neredeyse aynıdır. Kelkit vadisinde bulunan ilçelerimiz, bağlı oldukları İllerine olan uzaklıkları ve coğrafi konumları itibarı ile gerekli yatırım ve hizmeti alamamışlar. Bu Kentlerin tamamının ulusal kara yolu ağına bağlantılarında sıkıntı vardır. Yol kaliteleri standartların çok altındadır. Coğrafi konumları ile Kelkit vadisinde adeta idari bir boşlukta bulunan ilçelerimizin yöneticileri, istedikleri destekleri alamadıkları için vatandaşlarına yeterli çözüm üretip hizmet verememektedir. Bu bölgede kamunun idari bölünmüşlüğü ile coğrafi yapının doğal bölünmüşlüğü birbirine denk düşmemektedir. Kamu hizmetlerinin İl merkezlerine uzakta bulunan bu İlçelere ulaştırılmasında ve denetiminde zorluk yaşanmaktadır. Sürekli artan işsizlik ve geçim sıkıntısı nedeniyle büyük şehirlere göç devam etmektedir. Buralarda yetişen gençler, iş imkânının olmayışı ve işsizlik sebebi ile büyük şehirlere vasıfsız işçi olarak göç etmek zorunda kalmaktadır. Gittikleri büyük şehirlerde tutunmak ve iş bulmak adına zor şartlar altında yaşam savaşı vermektedirler. Bir bakıma işsiz gençler yetiştiren ilçelerimizin bu ortak sorunu, kanayan yara olarak devam etmektedir.

                 Kelkit vadisinde istemeyerekte olsa sorunlarında birlik olmuş ilçelerimizin yöneticileri, mevcut nüfuslarını korumak ve problemlerini çözmek adına birlik olup birlikte hareket etmeleri, ortak  çözüm yolları bulmaları  gerekmektedir. Bu bölgede göçün önlenebilmesi, yerel üretimin artırılması ve ulusal ekonomiye daha fazla katkı verebilmesi bakımından yeniden bir idari yapılanmaya ihtiyaç bulunmaktadır. Mevcut potansiyelleri harekete geçirilemeyen bu bölge idari bir bütünlük sağlandığında kendi kendine yetecek imkana sahiptir.

1378 kilometrekare yüzölçümündeki Şebinkarahisar; Kelkit vadisinde bulunan bu ilçelerimizin merkezinde kuruludur. Bu bölgede kurulacak yeni bir idari yapılanmanın merkezi, tarihsel birikimi, kentsel gelişimi ve bu coğrafyanın merkezi olması nedeni ile Şebinkarahisar ilçemiz olmalıdır. Eski idari bütünlüğündeki bu ilçelerimizin bugün bağlı oldukları illere uzaklığı ortalama 145 kilometre iken Şebinkarahisar tekrar il yapıldığında bu ilçelerin Şebinkarahisar'a olan uzaklığı ortalama 45 kilometre olacaktır.

         Şebinkarahisar'ın tarihi, M.Ö. ikibinli yıllara kadar uzanmaktadır. Bölgede, Eti, Urartu, Pers, Pontus, Emevi, Abbasi, Mengücek ve Danişmend yerleşimi olduğu tarihi eserlerden tespit edilmiştir. Şehir, 13. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devletine geçmiş, sonrasında Akkoyunlu ve Karakoyunlu hakimiyeti görülmüştür. 1473 tarihindeki Otlukbeli Savaşını kazanan Fatih Sultan Mehmet dönüşte Şebinkarahisar'a uğrar ve üç gün kaldığı şehrin ismini "Şarkî-Karahisâr" olarak değiştirir. Şebinkarahisar Cumhuriyetin ilanından sonra çıkarılan bir kararname ile 1923 yılında il olmuştur. Yurt gezisine çıkan Atatürk 11 Ekim 1927 yılında şehri ziyareti esnasın¬da Şebinkarahisar hakkında “Fatih'lerin otağ kurduğu bu toprakların içinde daha neler varsa ele alınmalı ve tarihen olduğu gibi iktisaden de bu şehri ileri götürmek vazifemiz olmalıdır.” demiştir. Şebinkarahisar; tarihi boyunca bugünkü Giresun ve Ordu illeri dahil Kelkit yöresinin sosyal, ekonomik, kültürel, askeri ve idari merkez olmuştur. Selçuklu Devletinde sancak beyliği, Osmanlı Devletinde liva ve Cumhuriyetin kuruluşundan sonra da vilayet konumundadır. 1923 yılından sonra 10 yıl süre ile il durumunu muhafaza eden Şebinkarahisar 2197 Sayılı Kanunla 1933 yılında ilçe statüsüne getirilmiştir. Şebinkarahisar ile birlikte ilçe haline getirilen Rize, Mersin, Artvin, Aksaray, Niğde, Osmaniye çeşitli tarihlerde tekrar il yapılmıştır. Türkiye’de idari yapının yeniden düzenlenmesi sırasında İlçe yapılan İllerden Şebinkarahisar ve Silifke dışında tamamı daha sonra faklı gerekçelerle ve değişik tarihlerde tekrar İl yapılmıştır.  Cumhuriyetin ilk yıllarında çeşitli gerekçelerle il statüsü kaldırılan Şebinkarahisar açısından bu gerekçeler ortadan kalkmıştır. Bu nedenle Müktesep hak olarak Şebinkarahisar’ın İl olması yıllardır beklenmektedir. Şebinkarahisar'ın il yapılmasıyla bu bölgede kurulu ilçelerimiz idari bir bütünlüğe kavuşacak, bu eksiklikten kaynaklanan tüm sorunları çözülme imkanına kavuşacaktır. Bunun yanında Şebinkarahisar ilçemizin tarihten gelen hakkı iade edilmiş olacaktır.  
          Ülkemizin ulusal bütünlüğünü hedef alan terör örgütleri, Karadeniz'e açılma strajileri gereği, geçiş alanı olarak Kelkit Vadisini kullanmaktadır. Jeopolitik nedenlerle  Şebinkarahisar’ın tekrar il yapılmasıyla iç Karadeniz'de kalıcı bir güvenlik şeridi oluşacak, idari ve otorite boşluğu yaşanmayacaktır. Böylece, bölgede olası terör olaylarının önüne geçilmiş olacaktır.

                 Bu havzada yeterli su ve çeşitli maden yatakları mevcuttur. Arazisi tarım ve hayvancılığa çok elverişlidir. Ancak, bu ilçelerimizin kişi başına milli gelir, ülke genelinin çok çok altındadır. Şebinkarahisar'ın tekrar il yapılmasıyla yörenin ekonomik ve sosyal açıdan gelişmesinde de ivme sağlanacaktır. Göç frenlenecek, hükümete olan güven duygusundaki ciddi erozyon önlenecektir. Bu sebeplerle Kelkit Vadisinde adı geçen ilçelerimizin idari bir bütünlüğe kavuşturulması gerekmektedir.

 ŞEBİNKARAHİSAR ADIYLA BİR İL KURULMASI HAKKINDA KANUN TEKLİFİ

MADDE 1-(1)Giresun iline bağlı Şebinkarahisar ilçe merkezi, merkez olmak ve ekli (1) sayılı listede adları yazılı ilçeler bağlanmak suretiyle Şebinkarahisar adıyla bir İl kurulmuştur.

GEÇİCİ MADDE 1-(1)Bu Kanunla kurulan ilde merkezi idare tarafından oluşturulacak teşkilata ait kadroları bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren geçecek 30 günlük süre içinde ihdas etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

GEÇİCİ MADDE 2-(1)Bu Kanunla kurulan ilde merkezi idare tarafından oluşturulacak teşkilatla ilgili her türlü atama işlemleri bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren geçecek 60 günlük süre içinde tamamlanır.

(2) Bu süre içinde yeni kurulan ilde ve bu ile bağlanan ilçelerde merkezi ve mahalli idarelere ait her türlü iş ve işlemler ile idari ve adli davalar ve bunlara ilişkin bütün iş ve işlemler hâlihazır bağlılık durumuna göre yürütülür.

GEÇİCİ MADDE 3-(1) Bu Kanunla kurulan ilin il genel meclisi, merkez ilçe ile bu ile bağlanan ilçelerin hâlihazır il genel meclis üyelerinden teşekkül eder.İl genel meclisi il valisinin davetiyle toplanır, organlarını seçer ve bütçelerini yapar.

GEÇİCİ MADDE 4-(1)Bu Kanunla kurulan ile bağlanan ilçelerdeki il özel idarelerinin bütün nakit, varidat, tahakkuk, tahsilat, bakaya muamele ve hesapları, menkul ve gayrimenkulleri, hak, alacak ve borçları ve bunlarla ilgili defter, dosya ve evrak, Kanunun yürürlüğe girmesini takip eden 90 ıncı günden itibaren bu ilçelerin bağlandığı il özel idaresine geçer ve bu tarihi takip eden 10 günlük süre içinde devir ve teslim yapılır.

(2) Gayrimenkullerin tapu kayıtları harçsız olarak yeni ilin özel idaresi adına tashih ve tescil edilir.

(3) Özel idare kadrolarında bulunup bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte görev yapan memur ve sözleşmeli personel, kadroları ve her türlü hak ve alacakları ile birlikte başkaca bir işleme gerek kalmaksızın Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle bu ilçelerin bağlandığı il özel idaresine geçer.

(4) Bu personelin, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden 90 günlük süre içindeki maaş ve ücretleri ile her türlü hak ve alacakları hâlen bağlı bulundukları il özel idaresince karşılanır. 90 günlük sürenin bitiminin maaş ve ücret ödeme tarihine denk gelmemesi hâlinde bu süre peşin ödenmiş olan en son maaş ve ücretin ait olduğu zaman sonuna kadar uzatılmış sayılır. Bu ödemeyi yapmış olan il özel idaresince herhangi bir iade talebinde bulunulamaz.

(5) Bu Kanunla kurulan ilin özel idare bütçesinin yürürlüğe girmesine kadar geçen süre içinde bu ile bağlanan ilçelerdeki özel idarelere ait personelin özlük haklarına ilişkin her türlü ödemelerin, mahsubu bilahare yapılmak üzere hâlen bağlı bulundukları il özel idaresince karşılanmasına devam olunur.

MADDE 2-(1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3-(1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

(1 ) SAYILI CETVEL

ŞEBİNKARAHİSAR İLİNE BAĞLANAN İLÇELER