Nurullah AYDIN
20 Aralık
2012-ANKARA
YARGI SİYASETİN
EMRİNDE Mİ?
Türkiye’de
demokrasicilik, cumhuriyetçilik oyunu oynanıyor.
Yandaş
olana hukuksal zırh sağlayan aklatan paklatan zihniyet birilerince, cumhuriyet
ve demokrasinin yerleşmesi olarak algılanıyor, yorumlanıyor. Gerçekten öyle mi?
Klasik
cumhuriyet kavramında; insan hakları
fikri bulunmamaktadır. Bu ilk defa 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları
Bildirisi'yle ortaya çıkmıştır. O da 1776 Amerikan Bildirisi'nden
esinlenmiştir. Fakat Fransa'da Jakoben cumhuriyeti kendi bildirisini pek kolay
benimsememiş, ancak yüz elli yıl sonra anayasasına koyabilmiştir.
Türkiye
Cumhuriyeti'nin kuruluşunda da insan hakları cumhuriyetin temel ilkeleri
arasında yer almaz. Bireyin devlete karşı birtakım haklar öne sürmesi
cumhuriyet geleneğinde pek görülmez. Bugün ise insan hakları konusunda yeterli
bir duyarlılık olduğunu söylenebilir.
Cumhuriyetin
kuruluş ortamında bir Haklar Bildirisi söz konusu olmadığı gibi,
vatandaşlar için asıl vazifeler vurgulanmıştır. Yargı felsefesi de buna
göre oluşmuştur.
Türkiye'deki
hakimlerde bireyi değil, devleti değil daha çok iktidarı koruma
içgüdüsü, Avrupa'dakilerde ise daha çok bireyin düşüncesini koruma
anlayışı var. Yasalardan çok hakimlerin zihniyeti değişmelidir.
Böyle
bir yargı felsefesine tarafsız denilebilir mi? Türkiye değişiyor; hem
orta sınıflaşmanın, hem farkındalığın gelişmesiyle, artık insanlar
liberal demokrasilerdeki hak ve hürriyetleri talep ediyor.
Yargının
savrulmadan, tarafsızlığı felsefi olarak benimsemesi hem toplumsal huzur
için hem cumhuriyetin daha kucaklayıcı yönde evrimleşmesi için bir
zorunluluktur.
Yargı
anlayışı hem bağımsızlığı, hem tarafsızlığı güçlendirecek
nitelikte olmalıdır. İktidarın, ve muktedirlerin etkisinde kalmayan, geleneksel
tarafsızlığını sürdürecek, bağımsız ve tarafsız bir yargı gerekli
ve zorunludur.
Siyasetçilere
hâkim olan emir, kesinlik, güç kullanma gibi kavramlardır. Elinde de
yetki vardır. Toplumsal hayatın akışkanlığıyla ve çeşitliliğiyle bağdaşmayan ve
gerçekten sıkı disiplinli olması gereken matematiksel bürokratik düşünce,
hukuk dışarı çıkarsa neler olabileceğinin örneklerini saymaya gerek var mı?
Bu
örneklerin hepsinin temelinde, toplumu ve siyaseti cumhuriyet idealizasyonuna
uydurmak için hukuku yetkiyi, görevi amacı dışında kullanma vardır.
Halbuki
hak ve özgürlükleri talep etmeye başlamış bir toplumda bu mümkün olmadığı gibi,
çekeceği tepkiler de devleti yıpratmaktadır.
Milli
varlığın temel
kurumlarından biri bürokrasidir, yıpranmamalıdır. Bürokratik ve siyasi oligarşisi,
geleneksel müdahaleci ideolojisini gözden geçirilmeli ve vazifesini
profesyonel alana odaklamalıdır. O zaman cumhuriyet de, demokrasi de, sağlıklı
ve güçlü olur. Aşırılıklara savrulmadan, itidal kaybedilmemelidir.
Demokrasinin
vazgeçilmez unsuru,
muhalefettir ve dolayısıyla muhalefetin örgütlendiği siyasi partilerdir.
Siyasi
Partiler Yasası seçilmiş krallar yaratıyor. Bir partinin genel başkanı,
aday listelerini istediği gibi düzenliyor/düzenletiyor. Seçilenler onun ağzına
bakıyor.
Lider
kendisini seçecek olan örgüt mensuplarını da kendi iradesiyle düzenliyor. Lider
çoğunluğa sahip iktidar partisi ile hem yasamada hem yürütmede tek adam rolünü
üstleniyor.
Yandaş kişilerle
adalet nasıl ne şekilde sağlanır?
O
halde demokrasinin bütün kuralları ve kurumlarıyla işlemesi için bu seçilmiş
krallar üreten siyasi partiler hukuku kesinlikle değişmelidir.
Meclis'te
yüzlerce dokunulmazlık dosyası var.
Biri bile işleme konmuyor. Dokunulmazlığın sadece kürsü ile sınırlı
kalması adi suçların dokunulmazlık dışında bırakılması gerekir.
Demokrasi-Cumhuriyet; asker
vesayetine son veriyoruz diyerek sivil oligarşik vesayeti haline gelmemelidir.
Günün
Sözü:
Mutlak ideale ulaşılmak amaçtır. Bunun için çaba göstermek gerekir.
